ඔහේලා පොත් කන්නේ උයලා ද? මලවලා ද? සම්බෝල හදලා ද? නැත්තං අච්චාරු දාලා ද? - In defence of the September Book fair

මට මතකයි මට අවුරුදු දහයක් විතර කාලේ අපේ මුළු පවුලම ගියා මගුල් ගෙදරක කැස්බෑව පැත්තේ. අපේ අම්මාගේ පැත්තේ ඥති ගෙදරක දුවෙක් බඳින වෙඩිමේ හෝම් කමින් එකද කොහෙද?

පවුලේ වැඩක් නිසා අපි උදේම එහේ ගියා. ඒ ගෙදර ඉස්තෝප්පු කාමරේ තිබිලා මට හම්බ වුණා පොතක්. මේක ළමයින් සඳහාම ලියපු නවකතාවක්. පොඩි ළමයි කීප දෙනෙක් කැලේ ගිහින් අතරමංවෙන කතාවක් තමයි තිබුණේ. මට දැන් හිතෙන විදියට මේ පොත තමයි දොන් පීටර් පියනම ලියපු "වනගත ළමෝ".

ඉතිං ඒ පොත හම්බු වුණු මොහොතේ ඉඳලාම මං කෙරුවේ පොත කියොපු එකයි. නමුත් කියවලා ඉවර කරන්න කලින් අපිට මනාල යුවල එක්ක හෝම් කමින් ගමන යන්න සිදුවුණා.

බාගෙට කියෝපු පොත දාලා මං ඒ ගෙදරින් පිටත් වුණේ පුදුම දුකකින්.

ආයේ ඒ ගෙදරට යන්නවත්, ඒ පොතේ ඉතුරු හරිය කියවන්නවත් මට තාම බැරිවුණා. ඉතිං, ඒ දුක සදකාලිකයි.

සාහිත්‍යය කන්න ද? පොත් ලියලා මෝටර් කාර් එකක්වත් ගන්න පුළුවන් ද? කියලා ඇහැව්වේ ඉස්සර හිටපු ජනාධිපතියෙක් වෙන ජේ.ආර් ලොක්කායි.

ඒ ප්‍රකාශයෙන් පොර ගේ පුකත්වය එළිදරව් වුණාය කියලා නිසැකවම කියන්න පුළුවනි.

පොඩි කාලේ ඉඳලාම අතට අහුවෙච්චි පොත් කියෝලා, කියෝලා, ගංසබා පුස්තකාලෙත් අහවර කරලා ඇට්ටකුණා වෙච්ච මං වගේ එවුන්ට පොත් කිව්වොත් බත්වත් ඕනෑ නෑ.

නමුත් පොත් කියවන්නේ ම නැති අයත් ඉන්නවා.

ලෝකේ විවිධත්වයක් තියෙන්නත් එපායැ.

සැප්තැම්බර් මාසේ සාහිත්‍යය මාසය කියලා නම් කරලා සාහිත්‍ය උත්සව හෙම පටන් අරගෙන තියෙන්නේ මං දන්න තරමින් පනස් ගණංවල අග හරියේ සංස්කෘතික කටයුතු අමාත්‍යාංශයක් පිහිටෙව්වායින් පස්සෙයි.

නමුත් තාමත් ලංකාවේ ජනගහනයේ හැටියට පොත් කියවන පිරිස අඩුයි. මිලට ගන්න පිරිස ඊටත් අඩුයි. ඒ නිසා පොත් ලියවෙන්නේත් ඉතා අඩුවෙන්. ප්‍රකාශයට පත්වෙන පොතක මුද්‍රණය වෙන පිටපත් ගානත් ඉතාම අඩුයි.

අපිට තව ගොඩක් දියුණු වෙන්න ඉඩකඩ තියෙනවා ඒ අතින්. ඒ කියන්නේ "දෙයාරීස් ප්ලෙන්ටි ඔෆ් රූම් ෆෝ ඉම්පෲමන්ට්"!

සාහිත්‍ය මාසයේ විවිධ සාහිත්‍ය තෑගි උත්සව පැවැත්වෙන මේ දවස්වල නැගලා යන තවත් දෙයක් තමයි මේ සිංහලනේ පොත් ප්‍රදර්ශනය කියන ඉංගිරිසියෙන් බුක් ෆෙයා කියන ඉවෙන්ට් එක.

මේකේ නම දාලා තියෙන්නේ මං කතන්දරවලට නම් දානවා වගෙයි. ඒ කියන්නේ සිංහල නමයි, ඉංගිරිසි නමයි එකිනෙක අනුපූරණය වෙනවා මිස එකක් අනිකෙන් විස්තර වෙන්නේ නෑ. සිංහල සහ ඉංගිරිසි නම් දෙකම එකට එකතුකරලා ගත්තාමයි සම්පූර්ණ තේරුම එන්නේ!

පොත් ප්‍රදර්ශනයක් පැවැත්වෙන්නේ බලන්නයි, නරඹන්නයි.
බුක් ෆෙයා එකක් තියෙන්නේ පොත් මිලට ගන්නයි.

ඉතිං ඔතනට යන අයට එක්කෝ ඔයින් කැමති එකක් කරන්න පුළුවන්, නැත්තං දෙකම වුනත් කරන්න පුළුවන්.

තමන්ගේ මැට්ටම්, තම්මැට්ටම්!

මං ගියපාර ඔය ප්‍රදර්ශනයට තුන් හතර පාරක්ම ගියා. එක පාරක් නං ගියේ දයාවංශ උන්නැහේ මුණ ගැහෙන්නයි.

ඒ හැම සැරේම උස්සාගෙන එන්න පුළුවන් තරමේ පොත් ගත්තා.
ඒ අතරේ කන බොන දේවලුත් හැකි අයුරින් කෙරුවා.
පොත් එළිදැක්වීමේ උත්සයකින් පොඩ්ඩක් නැරඹුවා.
පොත්කාරයින් කීප දෙනෙක් කතා කරනවා අහගෙන හිටියා. ෆොටෝ කිපයක් ගත්තා.

ඒ කියන්නේ ප්‍රදර්ශනයත් නැරඹුවා, පොලෙන් බඩුත් ගත්තා.

මං දැක්කා පාසල් ළමයි පෝලිම් ගැහිලා යනවා, එනවා. සමහර තැන්වලට යන්න හිතෙන්නේ නැති තරමට සෙනග හිටියා. මේ පාරත් එහෙම ලු.

මං හිතන්නේ මේ පොත් ප්‍රදර්ශනය සහ පොත් පොල ඉතාම හොඳ අදහසක්. අඩු වශයෙන් ඒ ගැන ඇතිවෙන ප්‍රචාරය, කතාබහ වුනත් වැදගත්. මේ ගැන අහන දකින කෙනෙක් එක පොතක් හරි කියවන්න පෙළඹෙන්න ඉඩ තියෙනවා.

මං ගිය පාර ගත්තු පොත්වලින් තාම තුන හතරයි කියෙව්වේ. නමුත් ඊට පස්සේත් ඉඩ ලැබුණු හැම පාරම පොත් අරගත්තා. ඒ සමහර පොත් කියෙව්වා. ඒ එක්කම හිතවතුන්ගෙනුත් පොත් ලැබුණා. ඒවාත් කියෙව්වා.

නොකියවපු පොත් ගෙදර තියෙනවාය කියා අළුතින් පොත් අරගන්නේ නැතුව ඉන්න හේතුවක් නෑ.

මොකද පොත් කියන්නේ නරක් වෙන දේවල් නොවෙයි. අපේ ආච්චිගේ ශත හැත්තෑ දෙකේ සීනි වගේ, එහෙමත් නැත්තං අපේ ගෙදර කුස්සියේ කබඩ් එකක තියෙන සමහර දේවල් වගේ, පොත් නරක් වෙන්නේ නෑ.

ඇත්තටම සමහර පොත් පරණ වෙන්න වෙන්න තවත් හොඳ වෙනවා.

ඉතිං අර "වනගත ළමෝ" කියන ළමා නවකතා පොත ගැන කියනවා නම් තාමත් අවසානය කියවන්න නොලැබුණාට මං හිතන්නේ ඒ පොත ආශ්‍රයෙන් සෝමා මාමා හදපු, රේනුකා නැන්දා නිපදවපු ටෙලිය නං මං බැලුවා. ඒ දෙන්නා ඊලඟට හැදුවේත් සුමිත්‍රා රාහුබද්ද ගේ ඉටි පහන් කියන පොත ආශ්‍රයෙන් ටෙලියක්.

ඊට පස්සේ සෝමා මාමා පොත් අත හැරියා වගෙයි පෙණුනේ.

දැන් නං මාත් කියවන්න කැමති පොතක් තමයි බැංකු පොත. බින්දු වැඩිවෙන තරමට හොඳයි!

-කතන්දරකාරයා

ප/ලි:
මේ "තෝට් ඩම්ප්" එක හරි හැටි මොරනකං ඉන්නේත් නැතුව අමුවෙන් ම එලියට දාන්න හිතුනේ මාතලන් සහ වෙනි යන දෙදෙනා ලියූ ලිපි කියවීමෙන් පසුවයි.

තෑන්ක්ස් ගයිස්!

(image: http://www.ceylontoday.lk/)