විචාරකයෝ සහ විවේචකයෝ

ලංකාවේ ඉංගිරිසියෙන් ලියා පලකෙරෙන නවකතා, කෙටිකතා නිර්මාණ වලින් හොඳම කෘතිය තෝරල පිරිනමන සම්මානය තමයි ග්‍රේෂන් සම්මානය. මේක පිහිටුවල තියෙන්නේ, ලංකාවේ ඉපදිලා කොලු කාලේ පිටරට ගිහින් දැන් කැනඩාවේ ඉන්න මයිකල් ඔන්ඩච්චි තමන්ගේ ඉංග්ලිෂ් පේෂන්ට් කියන පොතට හම්බ වෙච්ච බුකර් ප්‍රයිස් එකේ මුදල් වලින්.

මේ ඔන්ඩච්චි ගේ පොතක තිබුණ කාරණයක් ගැන කියලනේ මගේ චූ කතා සීරීස් එක පටන් ගත්තේ, මතකයි නේද?

ඉතිං, මේ පාර ග්‍රේෂන් එවෝඩ් එක දීලා තියෙන්නේ ළමා කතාවකටයි. මේ වගේ කතාවල කිසිම කොලිටියක් නෑ කියල තර්ක කරන ලංකාවේ විචාරකයෙක් වෙන රාජ්පාල් අබේනායක ඔන්න අර කොවූර් වගේ මහා අභියෝගයක් කරලා. මිනිහා ලියල පෙන්නන්නං කියල දවස් හතරකින් ඔය ග්‍රේෂන් එවෝඩ් එක දීල තියෙන කෘතිවලට වඩා සාපේක්‍ෂකව හොඳ තත්වයේ පොතක්!

මේ අභියෝගය පොත් ප්‍රකාශකයින්ටයි. හොඳ අවස්ථාවක් අපිටත් ප්‍රකාශකයෙක් වෙන්න – සල්ලි ටිකක් තියෙනව නං.

පොතක ප්‍රකාශකයා කියන්නේ පොත මුදුණය කරන්න සල්ලි ආයෝජනය කරන කෙනාටයි. ඒකෙන් වැඩි වියදම මුද්‍රණයටයි. පොතක විකුණුම් මිලෙන් වැඩි කොටස ඒ හින්දා යන්නේ ප්‍රකාශකයාටයි. ලේඛකයාට 10% යි. පොත් කඩේට 40% ක් යනවා-ඒකෙන් තමයි පොත් කඩෙන් වට්ටම් දෙන්නේ. ඉතුරු ගාන ප්‍රකාශකයාටයි වියදම සහ ලාභය.

ඒ කෂ්ටියට බාහිරව ඉන්න කෙනෙක් නේ විචාරකයා.

විචාරකයෝ කියන්නේ සාමාන්‍යයෙන් නිර්මාණ කරන අය නෙමේ නේ. වෙනත් අයගේ නිර්මාණ විශ්ලේෂණය කරලා, ගුණ දොස් පෙන්නන අයයි.

ඉතිං අපේ හුඟක් නිර්මාණවල ගුණ ට වඩා දොස් වැඩි නිසා, විචාරකයෝ අතින් හුඟක් වෙලාවට ලියවෙන ලිපිවලින් වඩාත් ඉස්මතු වෙන්නේ නිර්මාණයේ වැරදි ගොඩ විතරයි. විචාර වලට බොහෝවිට විවේචන කියලා කියන්නේ ඒ හින්දා වෙන්න ඕනෑ. මොනවා වුනත් විචාර, විවේචන වලින් තමයි කොලිටි එක කොන්ට්‍රොල් වෙන්නේ.

ඉස්සර තිබුණා "දෙඤ්ඤං බැටේ" විචාරය කියලා එකක්. මේකට ඉතා ප්‍රසිද්ධ වුනේ විශ්‍රාමික මහාචාර්ය සුචරිත ගම්ලත්. මිනිහා ගේ ලයින් එක හතරවෙනි ජාත්‍යන්තරයේ විප්ලවවාදී විචාර ක්‍රමයයි. ඉතිං, ලංකාවේ ප්‍රකාශනය වෙන ඕනෑම කෘතියකට, සමාජ සමානතා පක්‍ෂයේ කෙනෙක් සම්බන්ධ නැති, ඇට්ටි හැලෙන කං බැෂ්ටිය දෙන්න පුළුවන්.

මං උසස්පෙල කරන කාලේ, මං ගිය ඉස්කෝලේ තිබුණා නොයෙකුත් සංගම්, විවිධ වැඩ කටයුතු කරන. මේ හැම සංගමයකටම වාගේ දැන්වීම් පුවරු තිබුණා ඒ අයගේ වැඩ කිඩ, නිවේදන හෙම පල කරන්න.

ඉස්කෝලේ එක ගුරුවරයෙකුට ඕනැ වුනා ළමයින් ලවා අළුතින් සංගමයක් හදන්න. මොනව කරන්නද දන්නවද? අර සංගම් විසි තිස් ගානේ වැඩ කටයුතු නිරීක්‍ෂණය කරලා විවේචනය කරන්න. ඒක හොඳ හිතින් කරපු අපූරු යෝජනාවක්. කොලිටි කොන්ට්‍රොල් (තත්ව පාලන) පැත්තේ. ඒත් අනේ කවුරුවත් එහෙම සංගමයක් හැදුවේ නම් නෑ. අපේ ගුරුතුමාට විවේචන ජිනසේන කියලා නමක් පට බැඳුණා මිසක්.

මේ සේරම මයික්‍රෝ කතන්දර දුසිම් බාගෙම මතක් කලේ මෙන්න මේක කියන්නයි.

මේ කතන්දර බ්ලොග් එකට පොසිටිව් පාඨක ප්‍රතිචාර ලැබෙනවා. සම්මානයකුත් ලැබිලා තියෙනවා. ඒව මතක් වෙනකොට ජොලි.

ඒ මොනවා වුනත්, බ්ලොග් එක දියුණු වෙන්නේ නම්, මට ලැබෙන විවේචන, විචාර, නිවරද කිරීම් සහ එකතු කිරීම් හින්දයි. කලින් කිව්වා වගේම, ඒ ප්‍රතිචාර තමයි මේ බ්ලොග් එකේ කොලිටි කොන්ට්‍රෝල් මිකැනිසම් එක.

කාලය පිළිබඳ මෙච්චර ප්‍රශ්ණ තියාගෙන, තව දවස් කීපයක් හෝ බ්‍රේක් නොගසා මේක තාමත් අද්දන් යන්නේ ඒ ගහන පෙට්‍රල් වලින් තමයි.

අපි හැමෝටම ජයවේවා.

කතන්දරකාරයා

ප/ලි
හෙට ලියන්නම් කොලිටි කොන්ට්‍රෝල් කිරීම ගැන අපූරු කතන්දරයක්.