පරගස්දෙනියේ බුද්ධවංශාභිදාන කතා වස්තුව - Once upon a time....

එකල්හි අප මහා පස්වෙනි ජෝර්ජ් මහ රජාණෝ හිරු නොබසින අධිරාජයේ දැහැමෙන් සෙමෙන් රාජ්‍යය විචාරමින් කල් යවනා කාලයේ, ඉන්දීය සයුරේ කඳුළු බිඳුව නම් වූ විරුදාවලි ලද එක්තරා කොදෙව්වක බස්නාහිර පලාතේ සියනෑ කෝරළයේ පරගස්දෙනිය නම්වූ පසල් දනව්වේ විසුවා වූ කෙළෙඹි පුත්‍රයෙකි.

තම බිරින්දෑ සමග කාලයක් තිස්සේ පවුල් කෑවා වුවද දරුවෙකු නොමැති වූ නිසා ඔහු විසුවේ තරමක කණස්සලෙන් බව අද අපට සිතිය හැක.

මේ කාරණය නිසා හෝ වෙනත් හේතු කාරණා නිසා හෝ මේ අඹුසැමි යුවල අතර නොහොඳ නෝක්කාඩු, අමනාපකම්, හැල හැලැප්පීම්, වලි හෝ කචල් තිබුණේ දැයි පාරම්පරික ප්‍රවාදයෙහි සඳහන් නොවේ.

එසේ වතුදු මේ කෙළෙඹි පුත්‍රයාට තම බිරිඳ ගේ කණිටු සොහොයුරිය සමහ යම් පහිරු පාසානයක්, අනියම් සබඳකමක් ඇති කරගන්නට මූලික වූ යම් යම් කාරණා තියෙන්නට ඇත.

එකල්හි මේ ධර්මද්වීපයෙහි ප්‍රීතිය, මිතුරිය, කොණ්ඩොම්ය, මෝනිං ආෆ්ටර් ෆිල්ය යනාදී විවිධාකාර උපත්පාලන ක්‍රම නොතිබුණි. එසේ තිබුණේ වුවද, මේ පටලැවිල්ලට ඒවා අවැසි නොවන්නට ඇත.

මෙසේ කාලයක් කොටු පණිමින් සිටියායින් අනතුරුව, තම අනියම් බිරිඳ හෙවත් ස්පෙයාවීලය ගැබ්ගත් කල්හී අප කෙළෙඹි පුත්‍රයාණෝ කල්පනාකරන්නේ මා මේ නූපන් දරුද, උන් මෑණියන්ද දෙඇස මෙන් රකින්නෙමියි සිතා අදිටන් කොට ගෙන තම පසල් දනව්වේ අනිත් කෙලවර ගෙපැලක් අටවා තම ගැබ්බර පෙම්බරිය එහි පදිංචි කරාවාලූහ.

මෙසේ දසමස් ඇවෑමෙන් පින්වත් පුත් කුමරුවෙක් එමව්කුසෙන් මෙලොවට ජනිත විය. හේ බුද්ධදාස ලෙසින් නම් ලද්දේය.

තම පියා සපයා දී මව උයා පිහා දෙන අහරින් මනාව පෝෂණය ලද එකුමරු කෙමේ කෙමෙන් වැඩි පුෂ්ටිමත් දරුවෙක් බවට පත්විය. ගමේ පාසලේ ගුරුන් ගේ සිත් දිනා අකුරු උගත්තේය.

මෙලෙස තව කලක් ගත විය.

ආරෝහ පරිනාහ උත්තුංග දේහයෙන්ද, මනා ඡවි කළ්‍යාණයෙන්ද, පිරිපුන් සඳක්වන් පින්වන්ත මුහුණෙන්ද යුතුවූ අප බුද්ධදාස තරුණ තෙමේ ජන්මාන්තර පුරුද්දක් නිසා දෝ කල්පනා කලේ මහණ දම් පිරීමටයි.

බුද්ධදාස කුමරා වාසය කළ පසල් දනව් ග්‍රාමයේ තිබූ පන්සල වනාහී තායිලන්ත නිකායේ අස්ගිරි චැප්ටරයට අයත් වූවකි. මෙහි මහණ දම පුරන්නට වරම් ලැබෙන්නේ උභය කුල පාරිශුද්ධ නම් පමණි. එනම් මව්පිය දෙපල ගොවිගම කුලයේ විය යුතුය.

එපමණක් නොව පැටිකිරියද පාරිශුද්ධ විය යුතුය.

අප කතානායක බුද්ධදාසයන්ට නොතිබුණේ මේ දෙවැනි සුදුසු කමයි.

සිය මව සිය පියාගේ නීත්‍යානුකූල බිරිඳ නොවූ හෙයින් ගමේ පන්සලේ සංඝරාජලාට අනුව බුද්ධදාස යනු අවජාතකයෙක් විය.

එදා සුනීතලා, සෝපාකලා, අංගුලිමාලලා මහණ දම් පිරුවේද, නන්දලා, ආනන්දලා, රාහුලලා සමග එකම සාසනයේ, එකම දෙව්දම් වෙහෙරේ, එකම අනාථපිණ්ඩිකස්සාරාමයේ බව මෙකී මහණුන්ට අමතක වී තිබුණි.

එයින් උකටල වූයේ අපේ බුද්ධදාසයන් නොවේ.

බුද්ධදාස තම මැණියන් සමග විසූ පසල්දනව්වට ගව්වක් දුරින් අල්ලපු ග්‍රාමයේ පිහිටි පන්සල අයත් වුයේ රාමඤ්ඤ නිකායටය. මේ නිකාය වනාහී පෙරකී තායිලන්ත නිකාය මෙන් කුල මල වත ගොත මත මහණකම දෙන නිකායක් නොවේ. එහෙයින් බුද්ධදාසයන් ගේ මහණදම් පුරණ ප්‍රාර්ථනය ඒ ආකාරයෙන් ම ඉෂ්ඨ විය. හේ පරගස්දෙනියේ බුද්ධවංශ නමින් පැවැදි දිවියට ඇතුලත් විය.

එතැන් සිට මෙම වෘතාන්තය ඉතා කෙටියෙන් පවසන්නේ නම් මෙසේය.

මනා ළෙස තම පිරිවෙන් අධ්‍යාපනය නිමවා ප්‍රාචීන පණ්ඩිතාදී උපාධි ලැබූ බුද්ධවංශ හිමියෝ පසු කලෙක ඉන්දියාවේ කල්කටා විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලත්ව එහිදී ශ්‍රාස්ත්‍රවේදී සහ ශ්‍රාස්ත්‍රපති උපාධි දිනා යලි සිරිලකට වැඩම කොට පරිවේණාධිපතිවරයෙක් ලෙස සිය සඟ පරපුරටද, මධුර ධර්ම කථිකයෙක් ලෙස සිය උපාසක උපාසිකා පරපුරටද සේවය සලසමින් වැඩ ඉඳ, සංඝ නායක තනතුරකින්ද පිදුම් ලදුව, පසු කලෙක තම ආයුෂහරණය වූ කල්හී අපවත්වී වදාලහ.

-කතන්දරකාරයා

ප/ලි:
විසිවන සියවස මුල් කාලයේ පැවති සාසනය ගැන විස්තර දැන ගැනීමට පියදාස සිරිසේන ලියූ විමලතිස්ස හාමුදුරුවන් ගේ මුදල් පෙට්ටිය නමැති කෘතිය කියවන්න.

ප/ප/ලි:
කාලයකට පසු මගේ වෙන්ඩ කතන්දර සීයේ ලයිස්තුවෙන් එකක් ලියුවෙමි.

(image: http://www.lakehouse.lk/budusarana/2010/05/27/tmp.asp?ID=fea06)