වික්‍රමතුංග ගේ සිරා ජෝක්ස් සහ පීචං ජෝක්ස් - Gravis iocos et low-gradu iocos secundum Udareous Vickramathungeous

පසුගිය දා තම සංගීත දිවියේ පනස්වෙනි වසර සම්පූර්ණ කළ නිහාල් නෙල්සන් එක විදියක පොරකි.

පොර ගැන අප බොහෝ දෙනෙකු අසා ඇති එක කතාවක් මෙසේය.

කලෙක ඉහත, ඒ කියන්නේ ජෝතිපාල ද ජීවත්වෙන කාලයේ, සිංහල විදග්ධයෝ ඇසුවේ අමරදේව ගේ, වික්ටර් රත්නයාක ගේ, නන්දා මාලනී ගේ සින්දු ය. මේවා හින්දුස්ථාන සංගීයට අනුව නිමවුණු, ගැයුණු, තබ්ලා, වයලීන්, බටනලා වැනි පෙරදිග වාද්‍ය භාණ්ඩ මගින් සංගීතය සැපයුණු ප්‍රබුද්ධ ගීත විය.

ඒ ගී ගැයුවෝ ප්‍රබුද්ධ ගායකයෝ ය.
ඒ ගී ලියූවෝ ප්‍රබුද්ධ කවියෝ ය.
ඒ ගී අසා රස වින්දෝ ප්‍රබුද්ධ ශ්‍රාවකයෝ ය.

දිනක් පුවත්පත් සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී මේ ගැන අදහස් දැක්වූ ජෝතිපාල "ඒ අය ප්‍රබුද්ධ ගායකයෝ, අපි නිකං පීචං ගායකයෝ!" කියා තමන් පරාජය බාර ගෙන තිබුණි.

මේ වල විට තම ගී ඇතුලත් කැසට් පට බර ගාණක් නිමවා ජනප්‍රියක්වයේ ඉහල තැනක සිටි නිහාල් නෙල්සන් එසේ පරාජය බාර ගන්නා අයෙකු නොවීය.

ඊලඟ සතියේ පැවැත්වුණු සාකච්ඡාවකදී ඔහු පුවත්පත් කලාවේදියා සමග කියා තිබුණේ, "මල්ලී ඔවුන් ප්‍රබුද්ධ නම් අපි සුප්‍රබුද්ධ!" කියායි.

මේ කතාව මට සිහිවුනේ මගේ මිතුරෙකු ගැන අද සිහියට නැගුණු වෙලාවේ ය.

නමින් උදාර වික්‍රමතුංග වුණු ඔහු ද, රත්නායක මහත්තයා, දුමින්ද වැනි කතන්දර මවන්නෙකි. අද මේ කෙටි කතන්දරය මා ලියන්නට සිතුවේ උදාර ගේ උදාර වික්‍රම ගැන කියවෙන කතන්දර මාලාවක ඇරඹුම ලෙසය.

විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුලත් වු දින සිටම පාහේ අප හැම එකාටම විවිධ අන්වර්ථ නම් පට බැඳුණි. පොලා, ඇඩ්ඩියා, ලැම්බා, බෙලෙක්කයා, බොලොක්කයා, නට් ඇන්ඩ් බෝල්ට් යනාදී මේ සමහර නම්වල යම් කිසි තේරුමක් හෝ පසුබිමක් හෝ තිබුණද, බහුතරයක් පටබැදි නම්වලට කිසිදු පදනමක් තිබුණේ නැත.

එකිනෙකාට මේ ආකාරයට නම් හෙවත් කාඩ් දැමීමෙන් ද, එවායින් එකිනෙකා ඇමතීමෙන් ද අප එදා ලැබුයේ අවුරුදු දහනමයේ කොල්ලන් ලබන සරල සොමියක් පමණි. එසේ නොමැතිව, මේ නම්වල කිසිදු නින්දාවක් හෝ අපහාස කිරීමක් හෝ ගැබ් වී නොතිබුණි.

අපේ මේ නම් පට බැඳීමට නිතරම වාගේ භාජනය වූ එක් අයෙක් වූයේ උදාර යි. ඔහුට කොතරම් මේ ආකාරයේ නම් පට බැඳුනේද කිවහොත් ඉන් වැඩි හරියක් පැවතුනේ සතියක් හෝ දෙකක් පමණි. ඒ ඉන් පසු තවත් නමක් පබැඳුණු නිසාය. කොටින්ම දැන් ඒ උදාරගේ අන්වර්ථ නම් බහුතරයක් දැන් මගේ මතකයේ නැත.

"උඹලා මට මේ විදියට කාඩ් ගැහැව්වට දැනගනිල්ලා අපේ ගම්වල අපිට කියන්නේ 'අප්පෝ' හරි 'හාමු' හරි කියලා!" දිනක් උදාර අප සමග පැවසීය.

අපි එදා ඔහුට 'අප්පුහාමි' යැයි නමක් පට බැන්දෙමු!

තමන්ට උපහාසාත්මක කතා කියනු අසා එය ඉවසා සිටිය හැක්කේ කලාතුරකින් අයෙකුටයි. උදාර ට ඒ කුසලතාවය ඉතා කෙටි කලකින්ම ප්‍රගුණ කර ගැනීමට සිදුවිය. ඔහු ගැන කතන්දර කියමින් අප සිනා සයුරේ ගිලෙන අතරතුර උදාර ඒ නොඇසුණා සේ මුවින් නොබැණ සිටියි.

"උඹලා ගේ ඔය ජෝක්ස් සිරා ජෝක්ස් නොවෙයි, ඕවා මහ පීචං ජෝක්ස්!" උදාර එවැනි දිනක අප සමග කීවේය. "උඹලා දන්නවාද සිරා ජෝක්ස් සහ පීචං ජෝක්ස් අඳුනගන්නා විදිය?"

ඇත්තටම අපේ කණ්ඩායමේ එකෙක්වත් ඒ නිර්වචනයන් එදා අසා තිබුණේ නැත.

"ජොක් අහපු උන්ට වැඩියෙන් ජෝජ් එක දාපු එකාම හිනාවෙනවා නම් ඒක පීචං ජෝක්ස් එකක්!"

"සිරා ජෝක්ස් කියන්නේ ජෝක් එක අහපු උන් කොච්චර හිනා වුනත් ජෝක් එක දාපු එකා හිනා නොවෙනවා නම් විතරයි."

ඒ උදාර වික්‍රමතුංග අප සමග "සිරා ජෝක්ස් සහ පීචං ජෝක්ස්" නිර්වචනය කළ ආකාරයයි.

-කතන්දරකාරයා

ප/ලි:
රත්නායක ජෝක්ස් සහ රත්නායක නොවන ජොක්ස් ගැන අසා නොමැති නම් මෙන්න එතැනට සබැඳියක්.
http://kathandara.blogspot.com/2010/03/new-classification-of-jokes.html

ඒ කතන්දරයේ ද මේ සිරා ජෝක්ස් සහ පීචං ජෝක්ස් ගැන සඳහනක් ඇත.


(image: http://lankanstuff.blogspot.com.au/2013/03/50-years-of-nihal-nelsons-music.html)