පතෝල සහ බණ්ඩක්කා නොහොත් සෙල්ලන්ද කොල්ලො? - Vegetable salads and fruit salads

මං තුනේ පන්තියේ ඉන්න කාලේ වගේ මට තෑග්ගකට ලැබුණා පාට කරන චිත්‍ර පොතක්. ඒ එක්කම දිය සායම් පෙට්ටියකුත් තිබුණා.

මේ පොතේ පාට කිරීම සඳහා දී තිබුණු එක ලයින් ඩ්‍රෝවින්ස් එකකින් නිරූපනය වුනේ එළවළු වට්ටියක් හිස උඩ තබාගත් කාන්තාවක් නොහොත් වට්ටි අම්මා කෙනෙක්.

"හරි හැඩකාරි වෙල අද්දර මැගි අක්කා
උදයෙම ගෙනෙයි වම්බටු තුඹ බණ්ඩක්කා"

ඒ වට්ටි අම්මා ගේ චිත්‍රය යටින් තිබුණු කවි පද දෙක.

අපේ ගමෙත් හිටියා වට්ටි අම්මා කෙනෙක්. එයා කළේ ගමේ ගෙවල්වල ඇවිදලා පලතුරු, ගැටපොලොස්, කොස්, තැඹිලි වගේ දේවල් එකතු කරගෙන බස් එකේ තොටලඟ ට අරගෙන ගිහින් විකුණන එකයි.

මේ ආකාරයේ වෙළදාම් කරන කීප දෙනෙක්ම අපේ ගමේ හිටිය නිසා ඒ දවස්වල අපේ පාරේ බස් එක උදේ ස්කූල් සර්විස් එකෙන් පස්සේ කෙලින්ම පිටකොටුවට ගියා.

ඒ එළවළු, පලතුරු, ප්‍රවාහනය කෙරුණේ බොහෝ විට බටපතුරු වලින් සැදූ වට්ටි, පෙට්ටි, කුඩා සහ සමහර විට ගෝනිවලිනුයි.

අපේ ගම්පැත්තේ තිබුණු ගැටපොලොස්, ඇඹරැල්ලා වගේ නෙමේ, වියලි කලාපයේ දඹුල්ල පැත්තේ වගේම තෙත් කලාපයේ නුවරඑලියේ වගේ පලාත්වලත් විශාල වශයෙන් එළවළු වවනවා. මේවා සේරම අදාල තොග වෙළඳපොලවල් සඳහා ගේන්නේ ගෝනිවල දාලා ලොරිවල පටවලා හැතැප්ම ගාණක් දුරගෙවලයි.

මේ ප්‍රවාහනයේදී එලවළු පලතුරු තැලෙනවා, පස්සේ ඒවා නරක්වෙලා, කුණු වෙලා අපතේ යනවා කියන එක අපි කවුරුත් දන්න දෙයක්.

මීට අවුරුදු පහළොවකට විතර කලින් රූපවාහිනියේ පෙන්නපු ජැපනීස් ඩොකියුමෙන්ටරි එකක ගියා ලීක්ස් වවන ගොවියෙක් තම පලදාව වෙළඳපොලට එවන්න සකසන විදිය. නුවරඑලියේ ඉඳලා ලීක්ස් ගෙන හැටි දැකලා තියෙන අපිට ඒ ජැපනීස් පැකින් දැක්කාම පිස්සු හැදෙනවා!

ඔය පිටෝටුවේ විකුණන ඇපල් පෙට්ටි කරලා තියෙන විදිය ගැන නිකමට හිතලා බලන්න.

මෙච්චර පැහැදිලි ප්‍රතිලාභ තියෙන වෙනසක් ක්‍රියාත්මක කරන්න අපිට බැරි ඇයි?

ඒකට හේතුව එදා සුභ ලාලක තිස්ස රජා නම් ඉගෙන ගත්තා. ඒ කතාව අනිද්දාට දාන්නම්.

කතන්දරකාරයා ලංකාවේ රජවුණොත් ඔය ගෝනියෙන් පෙට්ටියට වෙනස්කම කරන්නේ මෙන්න මෙහෙමයි.

මේවායින් සමහර මූලික දේවල් මේ වෙනකොට ලංකාවේ කරලා තියෙනවා. හැබැයි නොකෙරුණු දේ බොහෝය කියලායි පේන්නේ!

1. එළවළු සහ පලතුරු ප්‍රවාහනයේ දී කෙලින්ම සිදුවන නාස්තිය සහ පසුව බලපාන ෂෙල්ෆ්-ලයිෆ් හි අඩුවීම ගැන සම්පූර්ණ සමීක්‍ෂණයක් කරලා ඒකේ ප්‍රථිපල මහජනයා අතර ප්‍රසිද්ධ කරන්න ඕනෑ. මේ සඳහා අවුරුද්දක් විතර ගතවේවි.

2. ප්ලාස්ටික්, කාඩ්බෝඩ්, දැව වැනි ඇසුරුම් භාවිතා කරලා මේ ප්‍රවාහනය සිදු කළොත් තියෙන ආර්ථික ප්‍රථිලාභ ජාතික මට්ටමෙන් මෙන්ම තොග වෙළෙන්දා ගේ, ප්‍රවාහන ආයතනවල සහ ගොවියා ගේ මට්ටමින් ඇස්තමේන්තු කරන්නත් ඕනෑ. මේ ප්‍රථිපලත් මහජනයා අතර ප්‍රසිද්ධ කරනවා. මේ වැඩවලටත් සෑහෙන කාලයක් යාවි. හැබැයි කලින් සමීක්‍ෂණය එක්ක සමගාමීව මේ මොඩලින් වැඩේ කරන්න පුළුවනි.

3. දැන් එලවළු සහ පලතුරු ප්‍රවාහනය කිරීම පිළිබඳ ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් සහ සැලසුමක් හදන්න ඕනෑ. මේ සඳහා සියළු ගොවීන්ගෙන්, ප්‍රවාහකයින්ගෙන්, තොග මුදලාලිලා ගෙන් සහ ඒ ඒ පාර්ශව නියෝජනය කරන සංගම්වලින් ලිඛිතව මෙන්ම වාචිකවත් අදහස් විමසනවා. මේ සඳහා විවිධ පලාත්වල සමීක්‍ෂණ, සභාවාර, සම්මුඛ සාකච්ඡා තියන්න ඕනෑ. මේ වැඩේටත් මාස හයක්වත් ගන්න ඕනෑ. ඊටත් වැඩි කාලයක් අරගෙන වැඩි වැඩියෙන් අදහස් උදහස් සම්මාදම් කරගන්න පුළුවන් තරමට හොඳයි. මං හිතන්නේ වෙලා නැත්තෙත් ඒකයි.

4. දැන් ජාතික ප්‍රතිපත්තියේ මුල් කෙටුම්පත ප්‍රකාශ කරනවා. මේකට අදහස් දැක්වූ හැම කෙනාගේම හැම අදහසකටම පිලිතුරු මේ ප්‍රතිපත්තියේ තියෙන්න ඕනෑ. ඔවුන්ගේ අදහස් යෝජනා පැමිණිලි එකක් පාසා සැලකිල්ලට ගත්තේ කොහොමද කියලා ඒ අයට පුද්ගලිකව දැනවීම ඉතා වැදගත්. ඊලඟට මහජනතාවට සහ සංවිධානවලට මේ ජාතික ප්‍රතිපත්ති කෙටුම්පත ගැන තමන්ගේ අදහස් නැවත දක්වන්න මාස දෙකතුනක කාලයක් දෙනවා. ඒ ලැබෙන ප්‍රතිචාර අනුව ප්‍රතිපත්තියේ අවසන් පිටපත සකසනවා.

5. මේ අතරතුරම මේ ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ සැලසුමක් කෙටුම්පත් කරන්නත් ඕනෑ. මේ සැලසුමට ඇතුලත්වෙන්න ඕනෑ සමහර දේවල් මෙන්න.

• ප්ලාස්ටික්, කාඩ්බෝඩ්, දැව පෙට්ටි නිෂ්පාදනය, සැපයුම, භාවිතය සහ නැවත පාවිච්චිය සඳහා යෙදවීම
  
• ඒ සඳහා යන මුලික පිරිවැය සහ පුනරාවර්තන පිරිවැය සැපයෙන ආකාරය.
  
• සැලසුම සහමුලින්ම ක්‍රියාත්මක කිරීමට යන කාල පරාසය. මේ සඳහා වසර දෙකක් පමණ යන්නත් ඉඩ තියෙනවා.
• ප්ලාස්ටික්, කාඩ්බෝඩ්, දැව පෙට්ටි හදන්න අළුතින් කර්මාන්තශාලා පිහිටුවන්නත් කල් ඕනෑ නේ!
  
• මුලින්ම පයිලට් එකක් හෙවත් නියමු ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක කරන්නත් ඕනෑ. ඒ කියන්නේ තෝරාගත් එක එළවළුවක් හෝ පලතුරක් සඳහා තෝරාගත් ගොවි ප්‍රදේශයක සිට වෙළඳ පොල දක්වා මාස හයක පමණ අත්හදා බැලීමක් කිරීමයි. ඒ පයිලට් එකේ අත්දැකීම් මත පසු කාලීනව සැලසුම පුනරීක්‍ෂණය කරන්නත් අවශ්‍යයයි.
  
• ඊ ලඟට මේ සඳහා අවශ්‍ය මූලික ප්‍රාග් ධනය සහ පුනරාවර්තික වියදම් සැපයෙන ආකාරය.
  
• ප්‍රතිපත්තිය ක්‍රියාත්කම කිරීමේ කාල පරාසය.
  
• මුලින්ම එකතුවෙන අයට ලැබෙන ප්‍රතිලාභ.
  
• ක්‍රමක්‍රමයෙන් ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වැඩ පිළිවෙල.
  
• සහන කාලයක් - මේ සඳහා වසරක් පමණ සෑහේ.
  
• ඇසුරුම් පෙට්ටි නිපදවීම වගේම නැවත පාවිච්චි කරන්න නම් ඒ සඳහා අවශ්‍ය ක්‍රියාත්මක පහසුකම් සකසන්නත් අවශ්‍යයයි.
  
• කොටින්ම මේ ඇසුරුම් පෙට්ටිවල ඩිසයින්, ස්ටැක් කරන විදිය ගැන පවා සැලසුම් කළ යුතුයි.
  
• ඊලඟට අපි මේ සඳහා දැන් පාවිච්චි කරන ගෝනි වලට මොනවද කරන්නේ. ඒ ගෝනි හා සම්බන්ධව වැඩ කරන අය, වෙළද සමාගම් ගැනත් මේ සැළසුමට ඇතුලත් වෙන්න ඕනෑ!

දැන් පේනවා නේද මේ වැඩේට අවුරුදු තුනක් විතර යන බව. කොටින්ම ප්‍රතිපත්තිය කෙටුම්පත් කළ දවසේ සිට මුළුමණින්ම ක්‍රියාවට නැගීම දක්වා අඩු තරමින් අවුරුදු දෙකක්වත් යන්න ඉඩ තියෙනවා.

ඒකට කමක් නෑ. මොකද අපි මේ වෙනස් කරන්න බලන්නේ අවුරුදු සිය ගාණක් තිබුණු වැඩ කරන විදිය. අනික සේරටම වැඩිය වටිනවනේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය. මිනිසුන්ට බලාපන තීරණ ගන්න කලින් ඒ මිනිසුන්ගේ අදහස් විමසලා ඒ ගැන නිසි පියවර ගන්නේ නැතිනම් මොකක්ද ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයෙන් ඇති වැඩේ?

අපි දන්න දෙයක් තමයි මිනිස්සු සාමන්‍යයෙන් වෙනස් වෙන්න අකමැති බව. ඒ විතරක් නෙමේ මෙතන අපි කතා කරන්නේ මුළු සප්ලයි චේන් එකකම ක්‍රියාදාමය වෙනස් කිරීම ගැනයි.

-කතන්දරකාරයා

ප/ලි:
මේ වගේ ලොකු වෙනසක් "බයි ෆෝස්" විලාසයෙන් කරන්න හදන අය ගෙන් අහන්න තියෙන්නේ මෙච්චරයි.

"සෙල්ලන් ද කොල්ලෝ?"

(image: වැප් නිශාන්ත ගේ බ්ලොගයෙනි. http://wapnishantha.blogspot.com/2011/12/blog-post_13.html)